Προγραμματική Σύμβαση για τη μελέτη αποκατάστασης της Μονής Πάτμου
Δωδεκάνησα
26/04/2023

Και για την ετήσια συντήρηση των τριών ανεμόμυλων

Ομόφωνα εγκρίθηκε από το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου που συνεδρίασε χτες στη Σύρο η σύναψη Προγραμματικής Σύμβασης ανάμεσα στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου το υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού και την Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου νήσου Πάτμου, για την εκτέλεση του έργου «Ετήσια συντήρηση των τριών ανεμόμυλων της Χώρας Πάτμου & Στατική και Αρχιτεκτονική μελέτη στερέωσης και αποκατάστασης του Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου».

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, μετόχι της ομώνυμης Μονής της Πάτμου, με ακτίνα προστασίας γύρω στα 30 μ. είναι ένας σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με νάρθηκα, που κτίσθηκε στα τέλη του 16ου με αρχές του 17ου αιώνα. Έχει κηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με Υπουργική Απόφαση.

Οι ανεμόμυλοι της Χώρας Πάτμου, δύο εκ των οποίων χρονολογούνται στο 1588, και ο τρίτος κτισμένος το 1863, είναι κτισμένοι στα ανατολικά της Ιεράς Μονής Πάτμου, στην κορυφή λοφίσκου, έδωσαν το όνομά τους στη γειτονική συνοικία των Μύλων και από τη στιγμή της αποκατάστασής τους το 2010, αποτελούν κόσμημα τού νησιού, το οποίο βραβεύτηκε από την Europa Nostra.

Σήμερα, ο πρώτος μύλος επαναλειτουργεί ως αλευρόμυλος, με απώτερο σκοπό όχι μόνον να προσφέρει στους επισκέπτες του την εικόνα της παραδοσιακής τεχνολογίας παραγωγής αλεύρου, αλλά και να συνδράμει στην αναβίωση των παραδοσιακών επαγγελμάτων τού αλευρά και τού φούρναρη και την παραγωγή προϊόντων πραγματικά αλλοτινών.

 

Ο δεύτερος ανεμόμυλος, χάρη στην αντικατάσταση της μυλόπετρας από γεννήτρια και την τοποθέτηση μεταλλικού δοκού κύλισης για τη φτερωτή με μηχανικό φρένο, είναι σε θέση να παράγει ηλεκτρισμό από την αιολική ενέργεια.

Τέλος, το σχέδιο για τον τρίτο ανεμόμυλο είναι η παραγωγή νερού. Οι ανεμόμυλοι της Χώρας πέρα από αξιοθέατο είναι, ένα ζωντανό μνημείο, μια γέφυρα που ενώνει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον.

Σκοπός του έργου είναι αφενός η σύνταξη στατικής και αρχιτεκτονικής μελέτης στερέωσης και αποκατάστασης του Ιερού Ναού του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, με κύριο στόχο την άρση της επικινδυνότητας, την αντισεισμική του θωράκιση και την επαναφορά του σε συνθήκες που απρόσκοπτα θα του επιτρέψουν να επιτελεί τις θρησκευτικές του λειτουργίες, αφετέρου η ετήσια συντήρηση των τριών ανεμόμυλων της Χώρας Πάτμου σε βάθος εξαετίας με σκοπό την αποκατάσταση της εξωτερικής τους εμφάνισης και τη συνέχιση της χρηστικής τους αξίας.

Η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου αναλαμβάνει την αρμοδιότητα για τη χρηματοδότηση του έργου, προϋπολογισμού 250.00 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ (70.000 ευρώ για τον ιερό ναό του αγίου Ιωάννη και 180.000 ευρώ για τους τρεις ανεμόμυλους). Η χρονική διάρκεια της σύμβασης ανέρχεται στα έξι χρόνια.

Συγκεκριμένα, αντικείμενο της Προγραμματικής Σύμβασης είναι:
Α) Η διεξαγωγή όλων των απαραίτητων διαδικασιών για την εκπόνηση στατικής και αρχιτεκτονικής μελέτης στερέωσης και αποκατάστασης του Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου.

Όσον αφορά τη στατική μελέτη τα στάδια της μελετητικής διαδικασίας περιγράφονται ενδεικτικά παρακάτω:
I. Προσδιορισμός, κατόπιν αυτοψίας, των ποιοτικών (μη μετρήσιμων) χαρακτηριστικών του φέροντας οργανισμού του ιερού ναού (χαρακτηριστικά λιθοσωμάτων και κονιάματος, επίπεδο συναρμογής των λίθων, επίπεδο εμπλοκής υλικών επεμβάσεων -«σενάζ» οπλισμένου σκυροδέματος- κ.λπ.).

II. Ακριβής αποτύπωση (με τη χρήση συμβατικών και ηλεκτρονικών μέσων και μεθόδων) και ποιοτική ερμηνεία των αστοχιών των φερόντων στοιχείων του κτηρίου με βάση την υπάρχουσα αρχιτεκτονική αποτύπωση και ενδεχόμενη επικαιροποίηση (στοχευμένη συμπλήρωση με στοιχεία γεωμετρικής μόρφωσης, οικοδομικών & δομοστατικών χαρακτηριστικών) αυτής.

III. Εξαντλητική φωτογράφηση και φωτογραφική τεκμηρίωση των πορισμάτων των δομοστατικών διερευνήσεων.

 

IV. Αποτίμηση της φέρουσας ικανότητας των κελυφών του Ιερού Ναού με προσομοίωση του φορέα στη σημερινή του κατάσταση (με προσαρμογή και των βλαβέντων στοιχείων) σε γενικευμένο πρόγραμμα πεπερασμένων στοιχείων προς ερμήνευση της παραμορφωσιακής του κατάστασης και τεκμηρίωση των παραμέτρων της ακολουθίας της εντατικής του καταπόνησης, επίλυση του συνόλου του φέροντος οργανισμού και εκπόνηση επιμέρους επιλύσεων για όσα γραμμικά (ραβδωτά) ή κελυφωτά μέλη κριθεί απαραίτητο.

V. Έλεγχος δομοστατικής επάρκειας του κτηρίου όπως προκύπτει μετά το πέρας των προτεινόμενων επεμβάσεων, έναντι στατικών και δυναμικών καταπονήσεων βάσει των διατάξεων της ισχύουσας τεχνικής νομοθεσίας.

Η διαδικασία του σχεδιασμού των επεμβάσεων αποτελεί συνισταμένη της αρχιτεκτονικής μελέτης και της δομοστατικής προσέγγισης, πρόκειται δηλαδή για διαδικασία συνδυαστική - επαναληπτική, η πορεία της οποία θα αιτιολογείται τμηματικά.

VI. Σχεδίαση γενικών σχεδίων του συνολικού φορέα (παλαιό και νέο κέλυφος) και όσων σκαριφημάτων και σχεδίων λεπτομερειών χρειαστούν, προς απόδοση επιλεγμένων, κρίσιμων χαρακτηριστικών της γεωμετρικής μόρφωσης του φέροντας οργανισμού του Ιερού Ναού.

Όσον αφορά την αρχιτεκτονική μελέτη του Ιερού Ναού τα στάδια της μελετητικής διαδικασίας

Είναι τα εξής:
• Πλήρης και αναλυτική αρχιτεκτονική αποτύπωση του μνημείου και του άμεσου περιβάλλοντος χώρου παρουσιασμένη σε γενικά σχέδια (κατόψεις, τομές, όψεις σε κλ.1:50), λεπτομέρειες (σε κατάλληλες κλίμακες κλ.1:20 ως 1:1) και πλήρη φωτογραφική τεκμηρίωση για τις ανάγκες της μελέτης.

• Διάγνωση των διάφορων προβλημάτων του μνημείου (δομοστατικών, οικοδομικών, αισθητικών, λειτουργικών και ανάδειξης της ιστορικής και αρχαιολογικής του αξίας). Η διάγνωση θα παρουσιασθεί με κείμενα και σχόλια στα σχέδια αποτύπωσης της υπάρχουσας κατάστασης του κτηρίου.

• Πρόταση στερέωσης και αποκατάστασης του μνημείου. Η πρόταση θα παρουσιασθεί με κείμενα, γενικά σχέδια (κατόψεις, τομές και όψεις σε κλ. 1:200 ως 1:50), σχέδια λεπτομερειών (σε κατάλληλες κλίμακες κλ.1:20 ως 1:1) και σχολιασμό των προτεινομένων επεμβάσεων.

Το έργο θα θεωρηθεί ολοκληρωμένο με τη σφράγιση (έλεγχος - θεώρηση) των μελετών από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπ.Πο.Α.

Β) Η ετήσια συντήρηση των τριών ανεμόμυλων της χώρας Πάτμου σε βάθος εξαετίας.

Ενδεικτικά οι εργασίες που θα εκτελούνται κυκλικά ανά έτος θα είναι:
• Καθαίρεση των κατεστραμμένων πανιών, των συρματόσχοινων των αντενών, της φυτικής κάλυψης της στέγης καθώς και της μεταλλικής βάσης στήριξης.

 

• Υγρομόνωση της υπάρχουσας στέγης με ασφαλτόπανο.

• Τοποθέτηση ανοξείδωτης βάσης στήριξης της νέας φυτικής κάλυψης από βούρλα της στέγης που πριν την τοποθέτησή τους θα βαφτούν με σιλικονούχο διαφανές βερνικόχρωμα.

• Τοποθέτηση νέας ανοξείδωτης βάσης στήριξης του κεντρικού άξονα των ανεμόμυλων καθώς και των αντενών.

• Τοποθέτηση ανοξείδωτων καλυμμάτων έξω άκρου αντένας, κουδούνι και επανατοποθέτηση των συρματόσχοινων.

• Συντήρηση των χρωμάτων στον εξωτερικό εξοπλισμό των ανεμόμυλων (αρματωσιά), των κτιρίων εσωτερικά και εξωτερικά καθώς και των κουφωμάτων.

• Τοποθέτηση νέων πανιών στους ανεμόμυλους.

πηγή:rodiaki.gr